Noten met en zonder kruisen en mollen | Coach My Band
Blog
Muziektheorie

Noten met en zonder kruisen en mollen

Bij de noten op een partituur kunnen nog extra symbolen staan die aangeven of de noot een beetje hoger of een beetje lager hoort te zijn. Er zijn namelijk 12 halve tonen, maar slechts 7 plaatsen op de notenbalk die een naam kregen. Op deze manier kunnen we alsnog alle halve tonen gebruiken.

De twee bekendste symbolen zijn het kruis en de mol. Deze verhogen of verlagen de specifieke noot waar ze bij vermeld staan. Deze symbolen kunnen ook voorkomen in de voortekening van de partituur. In dat geval verhogen of verlagen ze élke noot doorheen de partituur die dezelfde notennaam heeft als het kruis of de mol. Wanneer je dus één kruis ziet staan, zal elke fa een halve toon hoger klinken. Zie je drie kruisen staan, zullen ook de do én de sol een halve toon hoger klinken. Daarom is het belangrijk om de volgorde van de kruisen en mollen goed te kennen, bijvoorbeeld aan de hand van de kwintencirkel.

Het kruis: verhoogt de noot met een halve toon

Het dubbelkruis: verhoogt de noot met een hele toon

De mol: verlaagt de noot met een halve toon

De dubbelmol: verlaagt de noot met een hele toon

Het herstellingsteken: maakt kruisen en mollen ongedaan.

Het herstellingsteken geldt niet enkel voor de noot waarbij ze vermeld staat, maar voor elke zelfde noot in de volledige maat. De andere tekens gelden voor één specifieke noot of voor het volledige stuk.

Daarnaast kan je ook in de situatie komen dat er een wijzigingsteken bij een noot staat (bijvoorbeeld een mol), als er al een ander teken in de voortekening staat (bijvoorbeeld een kruis). In dat geval heeft het wijzigingsteken bij de noot zelf (de mol) voorrang.

Wijzigingstekens bij noten

In bovenstaand voorbeeld komt het niet voor dat je een kruis zowel bij de noot als in de voortekening hebt, want dit zou geen nut hebben en zeker niet leiden tot een dubbelkruis. Je kan wel een dubbelkruis terugvinden bij de noot als er al een gewoon kruis in de voortekening staat.

Het kruis wordt wel eens verward met een 'hashtag'. Hieronder zie je wat het verschil is tussen beide:

Het verschil tussen een kruis en een hashtag

Hoe lang elke noot wordt gespeeld of gezongen, zie je aan de vorm van de noot (of de rust). Lees hierover meer in onze blog over noten en rusten.

Andy Sergeant

Andy Sergeant

Als ervaren muzikant en leerkracht muziek helpt Andy je op een ontspannen manier om jouw muzikale ambities achterna te gaan.

Bij Coach My Band kiezen we voor coachings met veel boem boem en weinig bla bla. Daarom vind je alle bla bla gratis op onze website, zodat we tijdens de sessies kunnen focussen op ‘doen’, want daar draait het allemaal om in de muziek.

Andere blogs

Verder lezen

Contact opnemen

Schrijf je in op de nieuwsbrief