Er zijn verschillende momenten waarop je je stem kan opwarmen, elk van hen vraagt een andere soort opwarming:

• Aan het begin van je dag als je veel moet praten
• Aan het begin van een zangles
• Ter voorbereiding van een optreden

In deze blog leggen we enkele oefeningen uit die we vaak gebruiken tijdens onze coaching sessies. Onderaan vind je een filmpje van een reeks die je kan meevolgen om je stem op te warmen voor een optreden. Je hebt er geen materiaal voor nodig, dus je kan het filmpje ook laten afspelen onderweg in de wagen.

Vergeet niet om voor je aan je stemopwarmingsoefeningen begint eerst te nebulizen en/of te bubbelen.

Ga naar het filmpje

De basis: ademhalingsoefeningen

Alles begint bij je ademhaling, daarop bouw je verder tijdens je stemopwarming. Vergelijk het met een cupcake: het basisrecept is telkens hetzelfde, maar met de icing en de toppings kan je eindeloos variëren. Aan de start van elke opwarming horen dus ademhalingsoefeningen. Deze hoeven niet langer dan een vijftal minuten te duren.

De ballon

1. Sta rechtop met je schouders naar achter en plaats één hand boven en één hand onder je navel
2. Adem diep in door je neus en let er op dat je niet naar achteren beweegt (borstademhaling), maar dat je in plaats daarvan je buik boller voelt worden (buikademhaling)
3. Hou je adem enkele seconden vast
4. Laat nu zo traag mogelijk de lucht uit je lichaam verdwijnen alsof je een ballon laat leeglopen, zonder extra kracht te zetten en zonder te blazen
5. Adem op dezelfde manier terug in

Herhaal deze oefening en hou je adem telkens iets langer vast. Je kan deze oefening ook doen door tijdens het uitademen de letters 'f', 'v', 's' of 'z' uit te spreken en de klank aan te houden.

Als je via je buik ademt, werk je met je middenrifspier. Die zorgt ervoor dat je longcapaciteit vergroot. Meer lucht = langere uithalen. Bovendien kan je lichaam meer zuurstof uit de lucht halen, wat zorgt voor een betere uithouding op het podium. Deze oefening is perfect om jezelf een ontspannen gevoel te geven en je stressniveau te laten zakken.

Volgende stap: spieren

Kauwen

Ook de spieren in je mond en kaken verdienen een goeie stretchbeurt voor de zware inspanningen beginnen. Kauwen is daar ideaal voor.

1. Laat je kaak los hangen en beweeg die van links naar rechts
2. Beeld je in dat je een kauwgom in je mond hebt en kauw 10 seconden lang
3. Herhaal dit een paar keer en wissel telkens af tussen snelle en trage kauwbewegingen
4. Breid daarna het kauwen uit naar je nek en schouders door je hoofd een beetje naar achteren te laten hellen en je hoofd een S-vormige beweging naar boven te laten volgen, waarbij je je schouders zo stil mogelijk houdt

Lip rolls

Tijdens lip rolls laat je je lippen trillen. Dat doe je door op een specifieke manier te blazen. Hierdoor krijgen de spieren in je mond een goeie oefening, maar ook je stembanden worden opgewarmd.

Je leest er alles over in onze blog over lip rolls.

Je spreekstem versterken

Als je je stem enkel nodig hebt om te spreken en niet om te zingen, dan zijn deze resonansoefening en tongtwisters een goed startpunt.

Mmm

1. Sluit je mond, maar zet je tanden niet op elkaar, zodat je kaak los is
2. Leg je tong vlak op je mondbodem
3. Zeg "mmm" op je gewone spreekhoogte en zorg ervoor dat je je gezicht voelt trillen, herhaal dit 5 keer
4. Wissel dan af tussen "mmm" (het is lekker) en "mmhmm" (ja), herhaal opnieuw 5 keer

Deze oefening kan je ook doen in combinatie met lip rolls. Wissel dan telkens af tussen enkele seconden "mmm" en enkele seconden lip rolls.

Tongtwisters

Tongtwisters komen regelmatig voorbij tijdens onze coaching sessies. Als je deze vaak doet, zal je merken dat je uitspraak verbetert en je mond sneller kan bewegen, wat tijdens het zingen absoluut een meerwaarde is. Bovendien klink je hierdoor na verloop van tijd ook wat helderder en pittiger.

In een andere blog hebben we enkele van onze tongtwisters voor je opgelijst.

Probeer deze zo luid en snel mogelijk te zeggen. Begin traag en versnel dan. Als je traag begint, kan je goed uitzoeken waar je precies moet articuleren. Eens je hiermee weg bent, kan je het tempo opdrijven en ook met de toonhoogte spelen. Je gebruikt je tongspier waardoor je je stem heel snel versterkt. Je kan onze tongtwisters ook gebruiken bij het zingen van toonladders.

Je zangstem versterken

Voor zangers hebben we enkele andere resonansoefeningen klaarliggen. Bij deze oefeningen is het met andere woorden de bedoeling om trilling te voelen in het strottenhoofd en de keel-, mond- en neusholte.

De mug

Je begint zoals bij de 'Mmm'-oefening van daarnet:

1. Sluit je mond, maar zet je tanden niet op elkaar, zodat je kaak los is
2. Leg je tong vlak op je mondbodem
3. Zeg "mmm" op je gewone spreekhoogte en zorg ervoor dat je je gezicht voelt trillen

Maar ... varieer nu in volume terwijl je de toonhoogte gelijk houdt, net een mug die steeds verder of dichterbij vliegt

De sirene

Ook bij de sirene starten we vanaf de 'Mmm'. Bij deze oefening is het net het omgekeerde van 'De mug', want je houdt het volume gelijk en gaat varieren in de toonhoogte. Je kan ook kiezen voor een andere klank, zoals 'oeh'.

Hoor je het verschil?

De krakende deur

Nog een uitbreiding hierop is 'De krakende deur'. Hier gaan we werken op je vocal fry (of glottal fry). Dit effect krijg je als je héél laag gaat met je stem en je eigenlijk te weinig lucht door je stembanden laat gaan om een vol geluid te krijgen. Hierdoor gaan je stembanden een krakend geluid geven.Doe 'De sirene' en ga van hoog steeds lager

1. Wanneer je in het laagste deel van je stem komt, neem je wat gas terug op de lucht die je uitademt
2. Je stem zal vanzelf een soort krakende vibrato produceren
3. Ga daarna terug naar boven in je gewone stem

Niet geheel duidelijk wat we bedoelen? Denk dan aan de eerste zin van 'Britney Spears - Baby One More Time' ... "Oh, baby baby". Dat is vocal fry.

Klassieke toonladders

Als je klaar bent met al deze oefeningen is het tijd om je zangstem goed wakker te schudden. Dat doen we door toonladders te zingen.

Enkele voorbeelden van toonladders om je stem op te warmen vind je in een andere blog, maar onderaan in het filmpje komen er nog een pak meer aan bod.

Al deze stemopwarmingsoefeningen kan je dagelijks herhalen. Op deze manier versterk je je eigen stem en zorg je ervoor dat je stem na een optreden niet meer zo snel moe wordt. In het filmpje onderaan deze pagina kan je meevolgen met hoe wij het doen.

Vergeet de cooldown niet

Na een presentatie of optreden is het natuurlijk ook belangrijk om je stem te laten recupereren. Net zoals je na een keiharde fitness-sessie ook je spieren moet laten 'afkoelen'. Dit doe je door je spieren te laten ontspannen tijdens het bubbelen en door je keelholte goed te verzorgen met een nebulizer.